Melanin giúp da chống lại sự xâm nhập của các tia cực tím và chất oxy hóa gây hại cho da. Melanin đồng thời bảo vệ da trước các tác hại như: áp lực hóa học, nhiệt độ cao, các vi khuẩn xâm nhập. Tuy nhiên, do tác động của tia UVA, UVB trong ánh mặt trời thường xuyên khiến cơ thể tập trung sản xuất sắc tố melanin. Sắc tố melanin đi lên dần trên bề mặt da, làm hình thành các đốm, vệt, mảng thâm tạo thành nám da có bị lan. Để phân chia chi tiết hơn thì có 4 nguyên nhân chính:
Yếu tố di truyền
Ngoài ánh nắng mặt trời, yếu tố di truyền cũng có thể gây nám da. Theo các nghiên cứu khoa học,khoảng 30% người bị nám da là do yếu tố di truyền quyết định
Ánh sáng mặt trời
Khi ánh nắng mặt trời tiếp xúc trực tiếp với da sẽ dẫn đến sản sinh bất thường một lượng melanin. Đây là nguyên nhân khiến những đốm nám hình thành và ngày càng lan rộng. Bên cạnh đó, tia UV trong ánh nắng mặt trời còn phá hủy tế bào, làm vỡ cấu trúc dưới da gây ra hiện tượng da khô, lão hóa thậm chí là ung thư da.
Rối loạn nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố làm cho lượng sắc tố melanin trong cơ thể tăng nhanh gây ra hiện tượng nám da. Đây là câu trả lời cho việc khoảng từ 50-70% phụ nữ mang thai bị nám. Cho nên nám da ở nam giới ít phổ biến hơn nữ giới
Ngoài ra, ở các giai đoạn như tuổi dậy thì, tiền mãn kinh hay sử dụng thuốc tránh thai cũng là những nguyên nhân gây nám da. Thông thường, nám da do nội tiết có thể dễ khắc phục hơn, bởi khi cơ thể ổn định nội tiết tố thì vết nám sẽ tự mất đi.
Tăng sắc tố sau viêm (PIH)
Tăng sắc tố sau viêm (Post inflammatory hyperpigmentation – PIH) là tình trạng tăng quá mức hoặc phân bố không đều của melanin ở da sau phản ứng viêm. Bất kỳ tác nhân nào khiến da bị tổn thương hoặc bị kích ứng đều có thể gây ra tăng sắc tố sau viêm, dẫn đến nám da.
Các thành phần trong dược phẩm
Một số loại thuốc khi sử dụng có thể gây cảm ứng với ánh nắng như Tetracyclin, Sulfamid, thuốc lợi tiểu nhóm Thiazid, chống dị ứng Phenergan, thuốc an thần Chlopromazin…
Căng thẳng thần kinh
Thường xuyên lo lắng, buồn rầu, mất ngủ, stress kéo dài… sẽ khiến quá trình nám da diễn ra nhanh hơn.
Dùng mỹ phẩm kém chất lượng
Đây là nguyên nhân khiến da mất chức năng đề kháng, yếu và dễ bị tác động xấu từ môi trường bên ngoài. Đặc biệt là khi tiếp xúc với tia UV từ mặt trời có thể khiến kích thích sự sản sinh Melanin quá mức gây nám da.
Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống không hợp lý, ăn uống thiếu hoa quả tươi và các chất dinh dưỡng… cũng là tác nhân đẩy nhanh quá trình nám da.